Zastanawialiście się kiedyś dlaczego jak ktoś ziewa to Wam nagle też chce się ziewnąć? A słyszeliście o neuronach lustrzanych? Jeśli nie to spieszymy z wyjaśnieniem czym są!
Działanie neuronów lustrzanych
Neurony lustrzane to zespół komórek nerwowych znajdujących się w mózgu małp i ludzi. Zostają aktywowane, gdy ktoś wykonuje jakąś czynność jak również w sytuacjach, w których widzimy, gdy inna osoba wykonuje taką samą czynność, np. drapiąc się po głowie. Neurony lustrzane reagują na działanie kogoś innego tak, jakbyśmy sami to robili. Efekt ten nie jest ograniczony jedynie do wzroku. Neurony te mają możliwość aktywacji także wtedy, gdy dana osoba słyszy kogoś robiącego coś podobnego.
Trochę historii
Neurony lustrzane zostały odkryte przez włoskich naukowców Vittorio Gallese i Giacomo Rizzolatti. W czasie badań w 1996 r. zauważyli obecność właśnie tych neuronów u małpy!
Gdy badacze jedli na jej oczach banany, obserwowali w jej mózgu aktywność neuronów lustrzanych, które aktywowały się również wtedy, gdy małpa sama jadła banany. Później odkryto, że neurony te są obecne także u ludzi. Jedyną różnicę stanowi ich lokalizacja, u małp znajdują się w okolicach czołowych i ciemieniowych mózgu, a u ludzi w zakręcie czołowym dolnym kory mózgowej lub płacie ciemieniowym.
Neurotransmitery
Aktywacja neuronów lustrzanych jest możliwa, gdy przechodzi przez nie sygnał nerwowy. Udaje się to dzięki neuroprzekaźnikom, np. oksytocynie, serotoninie czy kwasowi gamma-aminomasłowemu (GABA).
Hipotezy dotyczące ewolucji neuronów lustrzanych
Nie wiadomo dokładnie dlaczego i jak ewoluowały neurony lustrzane, ale istnieją dwie hipotezy na ten temat. Pierwsza z nich jest nazywana adaptacyjną i stwierdza, że ludzie i małpy, a nawet może i inne zwierzęta, rodzą się już z neuronami lustrzanymi. Wyznawcy tej hipotezy uważają, że neurony te powstały w wyniku doboru naturalnego i dają możliwość zrozumienia czynów innych oraz skutecznie pomagają w procesie uczenia się poprzez obserwację, inaczej “małpowanie”. Druga hipoteza, nazywana asocjacyjnego uczenia się, mówi o tym, że neurony lustrzane powstają poprzez doświadczenia. Gdy uczymy się coś robić i widzimy jak inne osoby wykonują podobną czynność, nasze mózgi uczą się łączyć ze sobą te dwa zdarzenia. Neuronu lustrzane mogą więc być ważne w wyjaśnianiu zachowań społecznych. Kiedy ludzie są ze sobą w interakcji są w stanie zrozumieć co czują lub robią inne osoby. Z tego powodu niektórzy naukowców uważa, że neurony te mają możliwość rzucenia światła na część mechanizmów neuronalnych, które leżą u podstaw tego, z jakiego powodu komunikujemy się i uczymy. Dodatkowo neurony lustrzane mogą pomóc zrozumieć nam dlaczego naśladujemy innych. Wszystko to ma fundamentalne znaczenie dla rozwinięcia wiedzy dotyczącej sposobów nauki wykorzystywanych przez ludzi, rozumienia czynów innych, a także istnienie empatii.
Jak pobudzić neurony lustrzane?
Na pewno wielu z Was zastanawia się w takim razie jak pobudzić neurony lustrzane. z pewnością ważne jest wchodzenie w interakcje z dzieckiem już w okresie płodowym, ponieważ neurony lustrzane pojawiają się już na tym etapie. Można to robić, np. poprzez głaskanie brzucha, śpiewanie czy mówienie. Gdy dziecko jest już na świecie pomocne może się okazać wspólne czytanie bajek czy granie w gry, o których można później porozmawiać, np. o emocjach dziecka czy bohaterów. Jeśli chodzi o dorosłych to pobudzanie neuronów lustrzanych głównie następuje poprzez spotkania z innymi, jak również dzięki czytaniu książek czy oglądaniu filmów i seriali. Pomagają one wczuć się w emocje bohaterów, angażują nas i otwierają na różnorodność.
Polecamy poczytać więcej o neuronach lustrzanych, ponieważ jest to bardzo interesujący temat, a materiałów dotyczących tego zagadnienia jest naprawdę bardzo dużo 🙂
Na podstawie:
https://cep.uj.edu.pl/ciekawostki/-/journal_content/56_INSTANCE_n6xsHie4W8iP/139445489/155212112
https://gemini.pl/poradnik/artykul/neurony-lustrzane-jak-je-pobudzic/
